9 Ocak 2010 Cumartesi

Salyangozlarda Sağlaklık/Solaklık Karakteri Laboratuvarda Değiştirildi.


Birçok hayvan gibi salyangozlar da, hem iç organ hem de dış yapılar açısından sağ/sol asimetrisi (kirallik) gösterir. Bu karakeri kalıtımsal olarak yavrulara aktarır. Yeni yapılan bir çalışma ile salyangozlardaki sağ/sol asimetrisinin en önemli belirteci olan kabul spiralinin yönünün, 8 hücrelik embriyo üzerinde yapılan manüel manipülasyonlar ile değiştirilebileceğini gösterdi. Bu evre, daha önce düşünülenden daha erken.




Salyangozun, kabul spiralinin yönü genel olarak sağ/sol asimetrisinin bir örneği olarak sayılır. Kabuğun dönüş yönünün değişmesi salyangoz için oldukça önemlidir. Çünkü, bu yön değişimi ile, salyangozun cinsel organının yönü de değişmekte; bu yüzden karşıt cinsle çiftleşmesi zorlaşmaktadır. Bu zorlama, sağlak salyangozları birbiri ile solakların da birbiriyle çiftleşmesine yönlendirmektedir.

Bu noktada, sağ/sol asimetrisinin anneden kalıtıldığını bu yüzden yavruların bu karakter açısından ne tür bir yapıya sahip olabileceği tahmin edilebilmektedir. Ancak yapılan çalışma ile, yavru salyangozlar genetik olarak solak olmak üzere programlanmış olsalar bile, 8-hücrelik embryo oluşumu sırasında sağlak karaktere bürünebildiği görülmüş. Ayrıca, unun için dışarıdan yapılacak küçük bir fiziksel bir etkinin yeterli olduğu bulunmuş.

Bunun için, araştırma takımı küçük ve ince cam çubuklarla, 8 hücrelik embriyolardaki 4 hücrenin konumunu tersine çevirmiş. Bunun için Lymnaea Stagnalis salyangozunun 100'e yakın embriyosu üzerinde deneme yapılmış. Embriyolar büyüdüğünde %78'inde olması gereken karakterin tamamen değiştiği (solakların sağlak olduğu ve sağlakların solak olduğu) görülmüş. Tahmin edildiği gibi kabuk yönlerinin de değiştiği görülmüş. Bunun dışında olgun salyangozların sağlığı ve üremesinde herhangi bir zararın oluşmadığı görülmüş.

Moleküler inceleme ile Nodal Sinyal Yolu'nda da (Nodal Signaling Pathway) değişimin olduğu kaydedilmiş. Bu değişim çerçevesinde, nodal geninin okunma düzeninin (expression pattern) tersine döndüğü görülmüş.

Nodal Sinyal Yolu:
Embriyolarda sağ/sol asimetrisinin ve bunlardan hangisinin baskın olduğunu belirleyen hücresel sinyal sistemi.

Yapılan çalışma ile ayrıca, bu yapay olarak çevrilen sağ/sol karakterinin kalıtımsal olmadığını, diğer kuşaklara aktarılmadığı görülmüştür. Araştırma ekibinin kaydettiğine göre, bu tür bir fiziksel etki, 2 ya da 4 hücrelik embriyolarda denendiğinde başarılı olmamaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma ile yüksek yapılı canlılarda yapılacak çalışmalarda da embriyonun hangi basamaklarında çalışılması gerektiğine dair ışık tutulmaktadır.


Kaynak:
Right/left handedness of snails changed in the lab


0 yorum:

Yorum Gönder